ایربگ(airbag) یا کیسه هوا یکی از مهمترین فناوریهای ایمنی خودروهاست که نقش بسیار موثری در نجات جان سرنشینان دارد. یا کیسه هوا یکی از حیاتی ترین سیستم های ایمنی غیرفعال در خودروهای مدرن است. در هنگام تصادف، این فناوری میتواند تفاوت بین مرگ و زندگی را رقم بزند. در این مقاله، به بررسی علمی و کاربردی ایربگ، اجزای تشکیل دهنده، نحوه عملکرد، انواع کیسه هوا، و نکات مهم برای استفاده ایمن از آن میپردازیم. همچنین به طور خاص به بررسی کیسه هوا در خودروهای هایما نیز خواهیم پرداخت.
ایربگ چیست؟ (Airbag چیست)
ایربگ یا کیسه هوا سیستمی است که در لحظه برخورد خودرو با مانع یا تصادف شدید، به صورت خودکار باز شده و با پر شدن از گاز، مانند یک بالش محافظ بین سرنشینان و اجزای سخت خودرو (مانند فرمان یا داشبورد) قرار میگیرد.
هدف اصلی آن جلوگیری از برخورد شدید بدن به سطوح سخت داخل خودرو و کاهش خطر آسیب دیدگی های جدی به نواحی سر، گردن، قفسه سینه و زانو است.
اجزای تشکیلدهنده کیسه هوا
سیستم کیسه هوا از اجزای مختلفی تشکیل شده است:
-
حسگر یا سنسور ضربه (Crash Sensor): تشخیص دهنده تصادف
-
واحد کنترل کیسه هوا (ACU): تحلیل داده ها و فرمان دهی به انفجار
-
ماژول ایربگ: شامل کیسه نایلونی و سیستم انفجاری
-
گاز مولد (Gas Inflator): تولید گاز نیتروژن برای پر کردن کیسه
-
خود کیسه هوا: پارچه نایلونی مقاوم که در لحظه باز میشود
ایربگ راست هایما S7
ایربگ چپ هایما S7
ای سی یو(ECU) موتور هایما S7 توربو
یونیت ایربگ هایما S7 توربو
نحوه عملکرد ایربگ چگونه است؟
فرآیند فعال سازی ایربگ در کمتر از 0.03 ثانیه اتفاق می افتد:
-
سنسور ضربه، تغییر ناگهانی سرعت یا شتاب را تشخیص میدهد.
-
انفجار کوچک شیمیایی رخ می دهد و گاز نیتروژن تولید میشود.
-
گاز به سرعت کیسه هوا را پر می کند.
-
کیسه باز شده و مانع برخورد سرنشین با اجزای سخت خودرو میشود.
-
بعد از برخورد، کیسه تخلیه می شود تا آزادی حرکت فراهم شود.
انواع کیسه هوا در ماشین
بر اساس محل نصب و عملکرد، کیسه های هوا انواع مختلفی دارند:
| نوع ایربگ | محل نصب | عملکرد |
|---|---|---|
| ایربگ جلو | فرمان و داشبورد | محافظت از سر و قفسه سینه راننده و سرنشین جلو |
| ایربگ جانبی | صندلی ها یا درب ها | جلوگیری از ضربه به پهلوی بدن |
| ایربگ پرده ای (Curtain) | سقف یا لبه های بالا | محافظت از سر در تصادف جانبی |
| ایربگ زانو | پایین فرمان یا داشبورد | جلوگیری از آسیب به زانو ها |
| ایربگ کمربند ایمنی | داخل کمربند | کاهش فشار به قفسه سینه در تصادف |
بررسی خطرناک بودن یا نبودن ایربگ
در شرایط عادی، ایربگ ایمن و ضروری است، اما در برخی موارد خاص می تواند خطرآفرین باشد:
مواردی که ایربگ میتواند آسیب زا باشد:
-
عدم استفاده از کمربند ایمنی
-
نشستن خیلی نزدیک به فرمان
-
کودکان در صندلی جلو
-
قرارگیری اشیا بین بدن و ایربگ
نکات ایمنی مهم:
-
همیشه کمربند ایمنی ببندید
-
صندلی را در فاصله استاندارد تنظیم کنید
-
کودکان زیر ۱۲ سال در صندلی عقب بنشینند
نحوه خاموش کردن ایربگ
در برخی شرایط خاص (مثلاً قرار دادن صندلی کودک در جلو)، باید ایربگ سرنشین جلو غیرفعال شود. این کار به یکی از روش های زیر انجام میشود:
-
از طریق کلید فیزیکی خاموش کننده ایربگ در داشبورد
-
توسط تنظیمات نرم افزاری از طریق دیاگ در برخی خودروها
-
مراجعه به نمایندگی رسمی خودرو
توجه: خاموش کردن ایربگ بدون دلیل منطقی، به شدت غیراصولی و خطرناک است.
عمر مفید کیسه هوا
اکثر سازندگان خودرو توصیه میکنند که ایربگ هر ۱۰ تا ۱۵ سال یکبار بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. دلایل این امر شامل موارد زیر است:
فرسودگی مواد نایلونی یا شیمیایی
خرابی سنسورها یا مدار کنترل
نفوذ رطوبت یا گرد و غبار
برخی مدل های جدید دارای ایربگ دائمی با عمر نامحدود هستند، اما همچنان توصیه میشود عملکرد آن ها دوره ای تست شود.
معرفی انواع کیسه هوا در ماشین های هایما
خودروهای هایما (مانند هایما S5، S7 و 8S) در مدل های جدید خود از انواع کیسه های هوا بهره میبرند:
مدل نوع ایربگ ها تعداد هایما S5 جلو، جانبی، پرده ای ۴ تا ۶ عدد هایما S7 جلو، جانبی ۴ عدد هایما 8S جلو، جانبی، پرده ای، زانو ۶ تا ۸ عدد نکته: سیستم های ایربگ در خودروهای هایما توسط ECU پیشرفته کنترل شده و قابلیت تشخیص حضور سرنشین دارند.
نکات مهم برای کاهش آسیب در زمان فعال شدن ایربگ
برای اینکه ایربگ بهدرستی عمل کرده و کمترین آسیب را ایجاد کند، این نکات حیاتی را رعایت کنید:
فاصله صورت از فرمان حداقل 25 سانتی متر باشد
کمربند ایمنی همیشه بسته باشد
در حین رانندگی، حالت درستی برای نشستن رعایت شود
اشیا یا حیوان خانگی روی داشبورد نگذارید
کودکان در صندلی عقب، ترجیحاً با صندلی مخصوص کودک بنشینند
نکات ایمنی درباره ایربگ
پس از تصادف، ایربگ فعال شده دیگر قابل استفاده نیست و باید تعویض شود.
در هنگام خرید خودروی دست دوم، بررسی کارکرد صحیح ایربگ بسیار ضروری است.
تعمیر غیراستاندارد سیستم ایربگ ممکن است به مرگ منجر شود.
در شرایط آفرود یا عبور از جاده های پر دستانداز، ایربگ بهصورت تصادفی فعال نمیشود (مگر در برخورد شدید).
نتیجه گیری
ایربگ یا کیسه هوا یکی از مهم ترین فناوریهای ایمنی خودروهاست که نقش بسیار موثری در نجات جان سرنشینان دارد. با شناخت انواع ایربگ، عملکرد آن، شرایط ایمنی و رعایت نکات کاربردی، میتوانیم از این سیستم به بهترین شکل ممکن بهرهمند شویم.

