سپر خودرو یکی از مهم ترین اجزای سیستم ایمنی خودرو در برابر ضربات ناشی از برخوردهای سبک و متوسط است. اما آنچه در درون سپر باعث جذب انرژی و کاهش خسارت به شاسی یا سایر بخش های خودرو میشود، ضربه گیر یا جاذب ضربه سپر (Bumper Energy Absorber) است. این قطعه که ممکن است از فوم، پلاستیک فشرده یا مواد پیشرفته ساخته شده باشد، نقشی حیاتی در کاهش هزینه های تصادف و محافظت از سرنشینان دارد.
در این مقاله، به بررسی دقیق انواع ضربه گیر سپر پرداخته و سپس مدل های پرکاربرد در خودروهای هایما شامل هایما S7، S5 و 8S را بررسی می‌کنیم.
ضربه گیر سپر چیست و چه کاربردی دارد؟
ضربه گیر یا جاذب انرژی در سپر، قطعه ای است که بین پوسته بیرونی سپر (پلاستیکی) و بدنه ی فلزی خودرو یا شاسی قرار میگیرد.این قطعه هنگام تصادف های با سرعت پایین یا متوسط، نیروی وارده را جذب و پخش میکند تا مانع از انتقال مستقیم ضربه به ساختار اصلی خودرو شود.
مهم ترین وظایف ضربه گیر:
-
جذب انرژی مکانیکی ضربه
-
جلوگیری از تغییر شکل قطعات گران قیمت مانند رادیاتور، چراغ ها یا کاپوت
-
بازگرداندن فرم ظاهری سپر پس از ضربه های سبک (در صورت جنس انعطاف پذیر)
انواع ضربه‌گیر سپر خودرو
1. ضربه گیر فومی (EPP یا PU Foam)
-
جنس: پلی یورتان یا پلی پروپیلن منبسط شده
-
سبک، انعطاف پذیر و مقاوم به ضربه
-
بیشترین کاربرد در خودروهای سواری مدرن
-
قابل بازیافت
2. ضربه گیر پلاستیکی سخت (ABS یا PP)
-
مقاوم در برابر ضربه و دمای بالا
-
مناسب خودروهای شهری و اقتصادی
-
قیمت پایین تر نسبت به فومی
3. ضربه گیر فلزی (اغلب در خودروهای سنگین یا SUV های قدیمی تر)
-
استحکام بالا
-
جذب انرژی کمتر، ولی مقاومت فیزیکی بالا
-
وزن زیاد
4. ضربه گیر های ترکیبی یا چندلایه
-
ترکیب فلز، فوم و لاستیک برای جذب انرژی در چند مرحله
-
استفاده در خودروهای لوکس یا کراس اوور های پیشرفته
محل نصب ضربه گیر
ضربه گیرها معمولاً در داخل سپر و بین پوسته بیرونی و تیرک عرضی فلزی (Reinforcement Bar) قرار میگیرند. بسته به نوع خودرو، ممکن است فقط در سپر جلو، یا در هر دو طرف (جلو و عقب) نصب شده باشند.
بررسی ضربه گیر سپر در مدل های هایما
1. هایما S7
-
کراس اوور سایز متوسط و پرفروش در بازار ایران
-
طراحی شده برای جذب ضربه از قسمت میانی سپر
-
در نسخه های جدیدتر (اتوماتیک توربو)، قطعه به تیر فلزی پیچ میشود و قابلیت تعویض جداگانه دارد
-
قیمت متوسط قطعه بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان (بازار ۱۴۰۳)
2. هایما S5
-
کراس اوور جمع و جور با طراحی مدرن تر
-
سبک تر از S7 و مناسب برای سرعت های شهری
-
نصب آسان و قابل تعویض در تصادف های سطحی
-
کیفیت ضربه گیرها در نسخه مونتاژ ایران خودرو کمی متفاوت از نمونه وارداتی است
3. هایما 8S
-
محصول جدیدتر و اسپرت تر از خانواده هایما
-
استفاده از ضربه گیرهای پیشرفته ترکیبی (فوم + بخش های پلیمری مهندسی شده)
-
طراحی آیرودینامیک تر با پخش ضربه در نقاط متعدد
-
در برخی مدل ها، سنسور تصادف در پشت ضربه گیر تعبیه شده است
-
قیمت قطعه و تعویض آن نسبتاً بالاتر است (بین ۱.۵ تا ۲.۵ میلیون تومان)
نشانه های خرابی یا نیاز به تعویض ضربه گیر سپر
-
تغییر شکل یا شکستگی پس از تصادف
-
کاهش قابلیت جذب ضربه در برخوردهای مکرر
-
صدای غیرعادی یا لقی سپر در هنگام عبور از دست انداز
-
جدا شدن یا ترک خوردگی در بخش داخلی سپر
توصیه های فنی هنگام تعویض ضربه گیر
-
قطعه حتماً باید با مدل خودرو و کد شاسی مطابقت داشته باشد
-
در صورت نصب ناصحیح، عملکرد جاذب ضربه مختل میشود
-
در خودروهایی با سنسورهای جلو، لازم است نصب دقیق بدون اختلال در عملکرد سنسورها انجام گیرد
جمع بندی
ضربه گیر سپر، قطعه ای حیاتی اما اغلب نادیده گرفته شده در ساختار خودرو است که نقش مهمی در ایمنی بدنه و کاهش خسارت مالی در تصادف ها دارد. در خودروهایی مانند هایما S7، S5 و 8S که طراحی سپرها ساختار مهندسی تری دارد، انتخاب و نصب ضربه گیر استاندارد اهمیت بیشتری پیدا میکند. اگرچه این قطعه در نگاه اول ساده به نظر میرسد، اما در عملکرد نهایی سپر و محافظت از اجزای داخلی خودرو، نقش غیرقابل انکاری دارد.
